Anna Chữa Lành

Trong cuộc sống, chúng ta thường phải đưa ra quyết định, nhưng đôi khi tâm trí dễ bị cuốn theo suy nghĩ tiêu cực hoặc nhìn nhận vấn đề sai lệch.

Bạn có từng tự hỏi: Tại sao một số suy nghĩ làm mình cảm thấy bình an, trong khi có những suy nghĩ chỉ khiến mình rối loạn và khổ đau?

Phật giáo gọi sự khác biệt này là chánh tư duy và tà tư duy, chánh kiến và tà kiến.

• Chánh tư duy là suy nghĩ hướng đến lòng từ bi, buông bỏ, và không làm tổn hại đến mình hay người khác.
• Tà tư duy là suy nghĩ ích kỷ, tham muốn, dính mắc, hoặc tiêu cực, gây nên khổ đau và sự hỗn loạn.

Tương tự, chánh kiến và tà kiến là cách chúng ta nhìn nhận vấn đề:

• Chánh kiến giúp ta thấy rõ bản chất của cuộc sống là vô thường, vô ngã, và có sự nhân quả.
• Tà kiến khiến ta chấp vào quan điểm sai lầm, như tin rằng mọi thứ có thể giữ mãi, hoặc xem những thứ vô thường là nguồn cội của hạnh phúc.
  

Ví dụ:
Bạn bị từ chối trong một công việc.

• Nếu bạn nghĩ: “Đây là cơ hội để mình học hỏi và hoàn thiện,” đó là chánh tư duy.
• Nếu bạn dằn vặt mình: “Mình kém cỏi, sẽ chẳng bao giờ thành công,” đó là tà tư duy.

Tại sao lại có tà tư duy và tà kiến?
Theo Phật giáo, tâm trí thường có xu hướng bám víu, gắn bó với suy nghĩ và mong muốn, vì thế dễ rơi vào tà tư duy và tà kiến. Khi chấp vào một ý nghĩ hay quan điểm không đúng, chúng ta bị ràng buộc bởi chính suy nghĩ tiêu cực của mình.

Giải pháp để sống với chánh tư duy và chánh kiến:

• Nhận biết suy nghĩ của mình: Quan sát xem suy nghĩ đó có làm bạn bình an không. Nếu không, hãy để nó trôi đi mà không cần phân tích thêm.
• Buông bỏ các suy nghĩ tiêu cực: Thay vì bám chấp vào cảm giác tiêu cực, hãy hướng tâm trí về hiện tại và những gì bạn có thể làm bây giờ.
• Thực hành chánh niệm: Khi nhận biết suy nghĩ hoặc quan điểm của mình trong từng khoảnh khắc, bạn sẽ dần phân biệt được đâu là chánh và đâu là tà, và dễ dàng buông bỏ những tà kiến gây khổ đau.

Chánh tư duy và chánh kiến là nền tảng để có một tâm trí sáng suốt và bình an. Khi giữ được sự chánh trực trong suy nghĩ và quan điểm, bạn sẽ sống thanh thản và an lành hơn từng ngày.