Anna Chữa Lành

Bạn có bao giờ nhận thấy tâm trí mình luôn bị cuốn vào các dòng suy nghĩ không ngừng nghỉ?

Chánh niệm là phương pháp để đưa tâm trí về thực tại, giúp bạn thoát khỏi suy nghĩ vô ích, chỉ còn lại cảm giác trên các giác quan trong từng khoảnh khắc hiện tại.

Chánh niệm trong lộ trình Bát Chánh Đạo là gì?
Chánh niệm là dừng lại ở ý thức cảm nhận mà không suy diễn thêm. Đó là nhận biết rõ ràng mọi cảm giác sinh ra qua 5 giác quan và ý thức qua 6 căn: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý.

Ví dụ:
Khi nghe tiếng chim hót, chánh niệm là chỉ lắng nghe và cảm nhận âm thanh mà không để tâm trí tạo ra suy nghĩ thêm như “Con chim đó ở đâu?” hay “Tiếng hót này có ý nghĩa gì?”

Chánh niệm hoạt động như thế nào?
Khi 6 căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) tiếp xúc với 6 trần (sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp), ta sinh ra cảm giác (thọ) và nhận biết đơn giản (tưởng) – không cần tiếp tục suy nghĩ hay phân tích thêm.

Tại sao chúng ta nên dừng lại ở cảm giác mà không thêm suy nghĩ?
Phật giáo chỉ ra rằng mọi suy nghĩ thêm, nhất là những suy nghĩ chạy theo cảm giác, thường sinh ra dính mắc và đau khổ. Khi nhận biết thuần túy mà không suy diễn, tâm trí sẽ nhẹ nhàng, thoải mái và ít bị vướng bận.

Thực hành chánh niệm:

• Chỉ cảm nhận: Khi ăn, chỉ cần cảm nhận mùi vị, không cần nghĩ xem món ăn có ngon không hay so sánh với món khác.

• Quan sát cảm giác: Khi cảm giác xuất hiện, hãy nhận biết mà không phân tích thêm.

• Giữ tâm tỉnh thức: Ý thức mọi tiếp xúc của các giác quan, nhưng không để tâm trí sinh ra suy nghĩ thêm – chỉ dừng lại ở cảm nhận.

Chánh niệm là bài tập đưa tâm về thực tại, dừng lại ở cảm giác và không chạy theo suy nghĩ. Sống với chánh niệm là bạn đã xây dựng được một nền tảng tâm an lạc và vững chắc hơn mỗi ngày.